M60 تانک اصلی و تاثیرگذار در جنگ سرد

تانک M-60 یکی از موفق ترین طرح های زرهی بلوک غرب در سالهای جنگ سرد محسوب می شد که نزدیک به 15 هزار دستگاه از آن تولید و به تعداد زیادی از متحدین آمریکا در جهان صادر شده است. این تانک از 4 نفر خدمه بهره برده و وزن آن بسته به مدل آن بین 50 تا 52 تن است. این تانک از یک توپ خان دار 105 میلی متری به همراه یک قبضه تیربار 12.7 به همراه یک قبضه تیربار 7.62 میلی متری بهره می برد. 

سیستم پیشران این تانک که از اوایل دهه 1960 تولید آن آغاز شده است، یک دستگاه موتور دیزل به قدرت 750 اسب بخار است که سرعتی در حدود 48 کیلومتر بر ساعت و برد 500 کیلومتر را برای این تانک فراهم می کند.

این تانک در جنگ سال 1973 اعراب با رژیم صهیونیستی، جنگ تحمیلی علیه ایران و عملیات طوفان صحرا در سال 1991 میلادی حضور داشته است و منابع غربی اعتقاد دارند که ام 60 های ایرانی در جریان جنگ ایران و عراق، عملکرد بسیار موفقی علیه تانک های روسی ارتش عراق داشتند. 

در جریان عملیات طوفان صحرا نیز ام 60 های تفنگداران دریایی ارتش آمریکا که خصوصا در بخش زره ارتقاء یافته بودند، توانستند عملکرد قابل قبولی را با نابودی تانک های عراقی از خود به نمایش بگذارند.

ام 60 آمریکایی در جریان عملیات طوفان صحرا، سال 1991 میلادی

ام 60 از جمله پلتفورم های زرهی محسوب می شود که تا به امروز در کشورهای گوناگون تحت برنامه های سنگین ارتقاء قرارگرفته و دربسیاری از کشورهای جهان همچنان به خدمت خود ادامه می دهد. این تانک توسط ترکیه، اردن، ایالات متحده آمریکا و اسپانیا مورد ارتقاء قرار گرفته و در بسیاری از کشورهای جهان همچنان در حال خدمت است.

کیمیای ایرانی برای ام 60 آمریکایی

اما جمهوری اسلامی ایران بعد از پایان جنگ تحمیلی و با توجه به این که ام 60 های تحویلی به کشور قبل از پیروزی انقلاب اسلامی، از مدل های اولیه بودند برنامه ارتقاء این تانک را با استفاده از توان داخلی آغاز کرد که چندین بخش مهم از سامانه های این تانک را شامل می شود.

تانک های تحویل شده به ایران فاقد سامانه دید در شب بودند، لذا در جریان ارتقاء مذکور، یک عدد پیرسکوپ دید در شب مخصوص راننده تانک بر روی این تانک نصب شده است که زاویه دید 30 درجه به هر طرف را داشته و توان بزرگنمایی 1 برابر را دارد. این پریسکوپ ظرف 30 ثانیه قابلیت نصب یا جدا شدن از روی تانک را دارد. با این اقدام مهم، عملا، امکان اجرای عملیات های شبانه برای این تانک فراهم شد. 

بخش بعدی مربوط به نصب استبلایزر بر روی تانک است که وظیفه حفظ ثبات لوله توپ را حرکت به عهده دارد. در این راستا، سامانه کنترلی مربوط به توپچی نیز ارتقاء پیدا کرده است. تانک های تحویل شده به ایران در زمان قبل از پیروزی انقلاب از انواع اولیه بودند که استبلایزر مناسبی نداشته و شلیک در حال حرکت با دقت برای این تانک را تقریبا ناممکن می کردند.

ام 60 های تحویل شده به ایران از نوع A1 بودند که فاقد مسافت سنج لیزری بوده و پریسکوپ فرماندهی آن نیز از نوع M51، فاقد دید پانارومیک برای فرمانده بود. بخش دیگری از ارتقاء مربوط به نصب یک سیستم دید پانارومیک برای فرمانده تانک است. زاویه دید این سامانه 8.5 درجه بوده و به طور مستقل از برجک اصلی توان حرکت در سمت و ارتفاع را دارد. توان بزرگ نمایی 7 برابر، مجهز بودن به مسافت‌یاب لیزری با برد 20 کیلومتر و دقت 10 متر و توان وصل شدن به مسلسل سنگین روی برجک از قابلیت های این سامانه است.

بخش بعدی ارتقاء این تانک های در اختیار ایران، مربوط به نصب سامانه کنترل آتش EFCS-3 می باشد. این سامانه دارای مسافت سنج لیزری با دقت 5 متر، سامانه محاسبات بالستیک مربوط به شلیک به صورت دیجیتال در زمان 0.1 ثانیه، توان بزرگنمایی 7 برابر، سیستم دید در شب نسل دوم، توانایی دریافت وضعیت آب و هوای محیط برای محاسبه در هنگام شلیک و زاویه دید 7.5 متری به همراه توان حرکت سیستم بصری در ارتفاع و سمت می باشد.